Frances Day

‘She was the good time, had by many...’

==

Van alle vrouwen met wie prins Bernhard het bed deelde, was Frances Day misschien wel de meest bijzondere. In Nederland weet niemand (nog) wie deze flamboyante dame was, maar in het Londen van de jaren dertig en veertig was zij de meest besproken vedette van dat moment. En dat kwam niet alleen door haar talent. Frances Day was de vrouw die men haatte of liefhad, het type vrouw waarmee je je echtgenoot niet alleen liet maar die je tegelijkertijd bewonderde om haar vrijgevochtenheid.

==

Ze wordt in 1908 als Frances Victoria Schenck geboren in East Orange in de Amerikaanse staat New Jersey. Al op jonge leeftijd raakt ze in de showbizz verzeild. Eerst als danseres en daarna voornamelijk als zangeres in nachtclubs. Met rolletjes in films als The Price of Divorce en Big Business weet ze een groter publiek te bereiken en wekt ze de interesse aan de andere kant van de oceaan.

In Londen wordt ze van een starlet een echte ster. Ze staat als leading lady in grote shows in het West End en is tegen de tijd dat de Tweede Wereldoorlog uitbreekt op het toppunt van haar roem. Met haar blonde haar en haar goedgevormde lichaam gaat ze steeds net dat beetje verder dan de tijd eigenlijk toestond. Maar tegelijkertijd kan ze ondeugende liedjes toch zo onschuldig brengen dat zelfs een dominee direct lid zou worden van haar fanclub. ‘Elke soldaat die naar de oorlog wordt gestuurd neemt een foto van zijn geliefde mee. En wie geen geliefde heeft, knipt een plaatje uit de krant van Frances Day,’ schrijft de Daily Express in die dagen.

Prins Bernhard moet al voor zijn kennismaking met Juliana van Frances hebben gehoord. Ze behoort namelijk tot de vriendenkring van die andere Londense vriendin, Penelope Loader (later Lady Aitken). Als hij eenmaal in Londen woont is het onvermijdelijk dat hij Frances tegen het lijf loopt. Ze bezoeken dezelfde feesten en Bernhard is te gast bij enkele van haar shows.

De vrijgevochten Frances is het type vrouw waar de prins (op dat moment) van houdt. Vrij, ongedwongen, ietsje ouder en vooral heel mooi. Over Frances doen dan al vele verhalen de ronde. Over haar biseksualiteit wordt eerst alleen in kleine kring gesproken maar het is al snel een publiek geheim. Het zou, zeker in die dagen, tot een groot schandaal hebben kunnen leiden, maar Frances wordt zo vaak met mannen gezien dat de onthulling dat ze ook met vrouwen vrijt zeker in die tijd voor ongeloof zou hebben gezorgd.

Frances zocht vooral mannen met macht en daarbij was ze niet kieskeurig. Ze was een tijdlang de minnares van de latere Britse minister-president Anthony Eden. In 1941 is ze te zien in de West End-productie Black Vanities. Daarin zingt ze een ode aan de Royal Air Force. Haar lied ‘A Pair of Silver Wings’ maakt haar de lieveling van alle RAF-piloten en dus ook van prins Bernhard, met wie ze een kortstondige relatie beleeft.

De prins ziet Frances als trophy wife in een stad waar het zeer telt met wie je op dat moment gezien wordt. Dat hij getrouwd is, zorgt ervoor dat ze elkaar voornamelijk op party’s ontmoeten. Maar Frances bezoekt Bernhard ook thuis, volgens diverse bronnen. Voor haar is hij een ideale minnaar: omdat hij getrouwd is, zal hij nooit te veel van haar gaan verlangen en behoudt ze haar eigen vrijheid. Maar een deel van die vrijheid bevalt Bernhard absoluut niet. Volgens een Londense bron kwam hij er al snel achter dat Frances een soort koninklijke groupie is. Ze heeft met diverse aristocraten het bed gedeeld waaronder drie prinsen die goede vrienden van Bernhard zijn. Onder hen prins Bertil van Zweden (die later in de oorlog verliefd zou worden op het voormalige fotomodel Lilian Davis, met wie hij uiteindelijk in 1976 trouwde).

Nog bijzonderder was haar verhouding met twee broers: prins Edward en prins George van Engeland, weliswaar niet tegelijkertijd. Frances verloor zichzelf in de armen van Edward, de toenmalige Prins van Wales, kort na haar aankomst in Engeland. Die werd later verliefd op Wallis Simpson maar in de Britse tabloidpers waren er diverse publicaties geweest, waaraan Bernhard later in de oorlogsjaren werd herinnerd. Daarnaast was er nog een meer recente verhouding geweest met prins George, hertog van Kent, de jongere broer van Edward. George was toen al getrouwd met de Griekse prinses Marina. Hij zou kort na zijn romantische liaison met Frances, in 1942, omkomen bij een mysterieus ongeluk met een watervliegtuig. Ook Lord Louis Mountbatten, een neef van de Britse koningin en een goede bekende van Bernhard, zou met Frances het bed hebben gedeeld.

Voor Bernhard kon exclusiviteit onmogelijk een rol hebben gespeeld. Hij had diverse relaties met getrouwde vrouwen en was zelf – we zouden het soms bijna vergeten – óók getrouwd. Maar het feit dat Frances met meerdere prinsen – in status zelfs hoger dan Bernhard zelf – intiem was geweest moet hem dwars hebben gezeten. Bovendien was er nog een andere bekende die voor de charmes van Frances zou zijn gevallen: Eleanor Roosevelt. De Amerikaanse First Lady was net als Frances biseksueel en schreef in haar brieven teksten als: ‘I find I am quite unable to resist your extraordinary and tempestuous magnetism.’

Roosevelt was ook zeer bevriend met Juliana. Was Bernhard bang dat Frances haar vriendin Eleanor in vertrouwen zou nemen over haar affaire met de prinsen? Of kwam het allemaal gewoon te dichtbij? We kunnen het de hoofdrolspelers niet meer vragen, maar de affaire – meer kunnen we het niet noemen – stierf al een stille dood lang voor het einde van de Tweede Wereldoorlog. Zoals met alle vrouwen die hij liefhad, is hij Frances nooit vergeten. Er is een getekende verklaring van een getuige die zich een woedeaanval van de prins herinnerde toen Frances tegen het einde van de oorlog wat al te vriendschappelijk omging met veldmaarschalk Montgomery – bepaald geen vriend van de prins. Frances maakte van deze affaire ook geen geheim. Tijdens een optreden in 1944 zong ze hem toe in Brussel ‘Thanks For All You’ve Done’ en bood ze hem, ten overstaan van de andere gasten, haar onderbroekje aan...

Net als voor Bernhard waren de oorlogsjaren de beste tijd uit het leven van Frances Day. Ze was een grote ster, letterlijk aanbeden door alle mannen die er in die tijd toe deden. Als na de oorlog iedereen de draad van het normale leven weer oppakt is er voor Frances geen plaats meer. De mannen met wie ze een verhouding had zijn teruggekeerd bij hun gezinnen of maken zich op een andere manier nuttig. Ze willen niet meer herinnerd worden aan de suggestieve sexbom voor wie ze alles deden in oorlogstijd. Ook het grote publiek verliest zijn interesse in de ster. Frances maakt voor het eerst flops mee.

Ze wordt bovendien ouder en verliest haar beroemde looks. De voorstelling Evangeline stopt al na 32 keer en haar liedjes worden niet meer door iedereen meegezongen. Wanhopig op zoek naar nieuw succes probeert ze in 1949 de toen 92-jarige Bernard Shaw te verleiden. De grote, hoogbejaarde schrijver viel als een blok voor de ster op retour. Uit liefde schreef hij een stuk voor haar om vervolgens gedumpt te worden voor een piepjonge acteur.

In de jaren vijftig gaat Day snel achteruit. Een poging om het als rockzangeres onder een andere naam te proberen mislukt. Niet veel later beweert ze zelfs Frankie, de dochter van Frances Day te zijn, maar er is niemand die dat gelooft. Ze maakt nog twee films en besluit dan dat Frances Day niet meer bestaat. Ze verkoopt haar huis in Mayfair en vestigt zich in Maidenhead waar ze onder de naam Samta Young Johnson een anoniem bestaan leidt. Als ze al werd herkend, dan ontkende ze in alle toonaarden Frances Day te zijn.

Ze sterft in 1981, na drie jaar tevergeefs tegen leukemie te hebben gestreden. Ze laat haar vermogen na aan een vriend, Howard McBrien, die niet wist dat Samta ooit een beroemde actrice en zangeres was geweest. In haar korte testament schrijft ze aan haar erfgenaam duidelijk dat niemand op de hoogte mag worden gebracht van haar dood. ‘Tegen de pers of privépersonen zeg je gewoon dat ik niet langer op dit adres woon. Vertrokken met onbekende bestemming. Want dat is de waarheid.’